Söz konusu sağlık olduğunda bazı şeylerin değerini kaybedince anlıyoruz. Tıpkı nefes almak gibi, rahat bir uyku gibi… İşte, saman nezlesi olarak bildiğimiz alerjik rinit de tam bu sahip olduklarımızı bizden alarak, yaşam kalitesini düşürüyor. Avrasya Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Koray Cengiz, alerjik rinit ile ilgili bilmemiz gerekenleri anlatıyor.
Saman nezlesi(alerjik rinit) nedir?
Havayla solunan alerjenlerin; burun, boğaz ve gözlerde yarattığı alerjik reaksiyonlara alerjik rinit denir. Alerjik rinit genellikle ömür boyu sürse de ilerleyen yaşlarda şiddetini azaltır. Alerjik rinitin kendiliğinden geçmesi mümkün değildir. Ancak hastalar saman nezlesine sebep olan alerjenlerden uzak durarak bu hastalığı kontrol altına alabilirler.
Alerjik rinit neden ortaya çıkar çıkar?
• Mevsim geçişlerinde artan polenler
• Küf, hayvan tüyü, ev tozu ve akarları gibi alerjenler
• Evde köpek, kedi, kuş gibi hayvanları beslemek alerjik rinitin şiddetini arttırabilir.
• Kuru ve rüzgarlı havalarda polen miktarı fazladır ve alerjik rinit görülme oranı artabilir.
Saman nezlesinin belirtileri;
• Burun akıntısı,
• Burun tıkanıklığı,
• Sinüslerde baskı ve yüzde ağrı,
• Boğazda ve üst damakta görülen kaşıntı,
• Gözlerde kaşıntı,
• Gözlerde sulanma,
• Gözaltlarının şişmesi,
• Koku ve tat duyusunda zayıflama,
• Hırıltılı solunum,
• Öksürük,
• Hapşırma,
• Yorgunluk
Ne zaman doktora başvurulmalı?
Eğer yukarıda belirtilen semptomlar giderek arttıysa, geçmek yerine yıl boyunca devam ediyorsa, kullandığınız alerji ilaçları artık etki etmiyorsa en kısa zamanda bir doktora başvurmalısınız.
Alerjik rinit hastalığında tanı süreci
Detaylı hastalık öyküsü bu sağlık problemini tespit etmek için en önemli ayırt edici etkendir. Sürecin bundan sonraki aşaması ise doktor hastadaki fiziksel belirtileri değerlendirir. Belirtilerin hangi mevsimde, ne ile karşılaşıldığında, nasıl ortaya çıktığı teşhis oldukça önemlidir. Alerjik rinit tanısı için en sık uygulanan test deri testidir. Her ne kadar bazı alerjenleri karşılamadığı için test negatif çıksa da bu hastada alerjik rinit olmadığını göstermez. Diğer belirtilere bakılarak teşhis konulabilir.
Alerjik rinitte tedavi şikayetlerin ortadan kaldırılmasına yöneliktir
Bu demek oluyor ki, hastalığı tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Ancak hastalığın kişiye yarattığı şikayetler ortadan kaldırılabilir. Bunun içinse antihistaminik denilen ve alerjenle karşılaşıldığında olaya neden olan madde salınımını engelleyen ilaçlar kullanılır. Alerjene maruz kalmadan önce kullanıldığında etkileri oldukça fazladır. Diğer bir seçenekse kortizonlu spreylerdir. Bunun dışında kişinin çevresel faktörlere dikkat etmesi, alerjenlerden uzak durması tedavinin seyri için önemlidir.
Tedavi edilmediğinde ne olur?
Alerjik rinit tedavi edilmediğinde hayat kalitesini düşürmede ciddi bir rol oynar. Tedavi edilmediği sürece sebep olduğu etkiler ortadan kalkmadığı gibi giderek büyür ve daha baş edilemez bir sorun haline dönüşür. Bu sorunlar;
• Alerjik rinitin en önemli şikayeti burun tıkanıklığı, horlama ve uyku problemlerine yol açar.
• Yetişkin bireylerde anksiyete ve depresyona yol açtığı gibi, iş hayatındaki performansının da düşmesine sebep olur.
• Çocuklarda dikkat ve konsantrasyon eksikliğini beraberinde getirerek okul başarısını olumsuz yönde etkiler. Kulak enfeksiyonlarına neden olabilir.
Alerjik rinit hastaları nelere dikkat etmeli?
Öncelikle alerjik rinite sebep olan polenin çok olduğu dönemlerde ekstra özen göstermelisiniz. Örneğin, mevsim geçişlerinde, polenlerin çok olduğu dönemlerde pencereleri kapalı tutun. Özellikle kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kötüleşmesine neden olabileceğinden, evde nem makinası bulundurun. Yaşadığınız evin temizliğine çok dikkat edin. Toz barındıracak halı ve kilimlerden uzak durun. Unutmayın, temiz hava sizin için her şey demektir.
