Evinizdeki Potansiyel Tehlike; Küçük Parçalı Oyuncak ve Cisimler
Bebek ve çocukların yaşamlarının merkezinde yer alan oyuncaklar, aynı zamanda gelişimleri için de anahtar rol oynuyor. Ancak motor becerileri ve zihinsel gelişimleri için önemli bir araç olan oyuncaklar, sandığımız kadar masum olmayabilir. Özellikle de yabancı cisim yutma alışkanlığının çok sık görüldüğü 0-3 yaş arası yaş grupları için masum olmamanın ötesinde geri döndürülemez sonuçlara yol açabilir. Avrasya Hastanesi’nden Çocuk Sağlı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ersin Sarı, küçük parçalı oyuncaklar ve yutma tehlikesi hakkında bilinmesi gerekenleri anlatıyor.
Bebeklerin ilk oyuncaklarını işlevine göre seçin
Bu dönemde dikkat edilmesi gereken en önemli husus, küçük parçalı olmaması ve bebeğin gelişimine hizmet etmesidir. Bunun için ilk oyuncaklar görme ve işitsel duyularına hitap etmeli, renkli ve ses çıkaran oyuncaklar olmalıdır. Çıngıraklar bu dönem için iyi bir seçim olacaktır. Sonrasında ise eliyle kavrayabileceği, yumruğundan daha büyük, ağız, burun ve kulağa kaçacak parçaları olmayan oyuncaklar tercih edilmelidir. Yürümeye başlamasıyla birlikte sadece sizin verdiğiniz oyuncaklar değil, keşfetme alanına giren her nesne onun için potansiyel bir oyun aracıdır. Bu durumda önlemlerinizi almakta fayda var. Bunun için bebeğinizin ulaşabileceği alanlardaki tehlike oluşturabilecek nesneleri kaldırın. Onu lego türü oyuncaklara yönlendirin ya da yürümesini hızlandıracak tekerlekli, itmeli çekmeli oyuncaklar tercih edin.
Keşfetme merakı, yutmaya sebep olabilir
Küçük çocuklar kendilerine yabancı gelen bu dünyayı keşfetmek, etraflarında gördükleri cisimleri tanımak isterler. Bu durum ise onların sürekli ellerine geçen nesneleri ağız, burun veya kulaklarına sokmalarına yol açabilir. Yaş gruplarına uygun seçilmeyen küçük parçalı oyuncaklar, potansiyel tehlike saçarak nefes borularına kaçabilir. Yabancı cisim aspirasyonları ve yutmalar, önlenebilir ancak bu konuda ebeveynlerin oyuncak seçimi yaparken ekstra dikkat etmesi gerekiyor.
En çok bu cisimleri yutuyorlar
Küçük çocuklar oyuncak olsun olmasın, buldukları cisimleri yutabilir. Çocukların en sık yuttuğu cisimler arasında bozuk para, misket meyve çekirdekleri, genelde oyuncaklarda kullanılan disk şeklindeki pillerdir. En sık yabancı cisim aspirasyonları ise kuruyemişler, mısır veya bakliyatlardır. Küçücük bir mısır tanesi bile nefes borusuna kaçtığında bebeğin nefesini kesmeye yetebilir. Bu yüzden kuruyemiş gibi taneli gıdaları ortada bırakmayın. Ayrıca küçük cisimlere karşı da önleminizi alın.
Sorunlar, yutulan cisme göre değişiyor
Küçük çocukların yuttuğu cisim ve takıldığı bölge sorunun boyutunu belirliyor. Eğer ki, bozuk para, bir oyuncak parçası veya büyük bir meyve çekirdeği yemek borusunda takılırsa bu durum çocuğun tükürüğünü yutmasına engel olur ve ağzından salya akıtır. Sonrasında ise yemekleri yutması mümkün olmayacağı için ağzından geri çıkarır.
Disk şeklindeki piller tehlike saçıyor. Çocukların yutması halinde 24 saat içinde çıkarılmazsa yemek borusunda yanık ve delinmelere yol açabilir. Eğer mide çıkışına takılırsa kusmaya neden olur. Her şeyin ötesinde erken müdahale edilmezse hayati bir tehlike yaratabilir. Disk piller dışında diğer cisimlerin takılması halinde boğulmalara yol açabilir. Bu cisimler fark edilmediğinde ise akciğerde geri döndürülemez sorunlara yol açabilirler.
Morardığını görürseniz…
Yutulan cisimler her zaman belirti göstermez. Ancak ciddi bir durum söz konusuysa çocukta nefes alamama ve morarmalar meydana gelir. Böyle bir durumda en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz. Eğer cisim ağzında görülüyorsa ve alabileceğiniz durumdaysa tek bir hamlede almaya çalışın. Bu durumda çocuğunuzu korkutmayın ki, ani bir refleksle daha da yutmasın. Yutma tehlikeli boyutlara ulaşabileceğinden acil servise ulaşıncaya kadar hızlı bir şekilde ağız içi parmakla kontrol edilip cisim çıkartılmaya çalışmalısınız. Bunun için çocuk ayaklarından baş aşağı tutulup sırtına elle vurularak cismin çıkartılmasına yardımcı olunmalı ve solunum durması söz konusuysa ağızdan ağza yapay solunuma başlanılmalıdır. Ancak alamayacak durumdaysanız ellememek ve işi sağlık çalışanlarına bırakmak en doğrusu olacaktır.
