KASIK FITIĞI, SU FITIĞI VE KORDON KİSTİ
KASIK FITIĞI, SU FITIĞI VE KORDON KİSTİ
Çocuk Cerrahisi’nde kasık fıtığı ameliyatları en sık yapılan ameliyatlardandır. Bebeğin anne karnında gelişimi sırasında, erkek çocuklarda testis denilen yumurtalıklar ilk önce böbreklere yakın oluşmaya ve gelişmeye başlar, sonra karın içinde göç ederek, kasık kanalından geçer ve skrotum adı verilen torbalara iner. Kız çocuklarında over adı verilen yumurtalıklar karın içinde kalır ancak kızlarda da rahimin karın içinde sabit durmasına yardımcı bağlardan birisi (round ligaman) kasık kanalından geçer, ve rahimin arkaya bükülmesinin engellenmesinde görev alır. Kasık kanalından geçen bu oluşumlar beraberinde karın içi organların üzerini kaplayan periton adı verilen karın zarını da birlikte sürüklerler (processus vajinalis). İki yaşında hemen hemen her çocukta bu yapının kapanmış olması lazımdır. Bu yapının kapanmamasına bağlı erken doğan bebeklerin % 16-25’lik bir kısmında ve normal zamanında doğan bebeklerin de % 1-3’ünde kasık fıtığı görülür.
Bu yapı yani processus vajinalis içine bağırsak girecek kadar açık olursa kasık fıtığı tıbbi ismiyle inguinal herni, sadece sıvı geçişine izin verirse su fıtığı (hidrosel) oluşur. Kordon kisti ise aslında su fıtığının bir çeşididir. Burada kasığın orta kısımlarında içi su dolu bir kist vardır. Nuck kanal kisti ise kızlarda ki su fıtığına verilen isimdir.
Karın içi basıncı arttığı durumlarda, erkek çocuklarında sıklıkla bağırsaklar ya da karın içi organların üzerini kaplayan omentum adı verilen yağ tabakası, kız çocuklarında ise sıklıkla yumurtalıklar ve bağırsaklar bu kesenin içine girerek kasık bölgesinde bir şişlik meydana getirir. Aile de bu şişliği görerek aile hekimine, çocuk hekimine veya çocuk cerrahisi hekimine başvurur.
KASIK FITIKLARININ BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR? SIKIŞMIŞ KASIK FITIĞI NASIL BELİRTİ VERİR?
Kasık fıtığında ara ara beliren ve kaybolan ağrısız bir şişlik vardır. Ceviz büyüklüğünde bir şişliktir. Kasık fıtığı ilerledikçe şişlik torbaya yani testisin içinde bulunduğu kısma kadar iner. Su fıtığında ise testisin içinde bulunduğu torba hep şiştir. Çocuk dik durdukça şişlik yavaş yavaş artar uyku sonrası yavaş yavaş azalır ama kaybolmaz. Nuck kanal kisti kızlarda olur ve kasıkta kist vardır. Kaybolmaz.
Sıkışmış fıtıkta ise kasıkta veya kasıktan torbaya kadar kaybolmayan, sert ve kızarık ağrılı bir şişlik vardır. Çocuğun genel durumu bozuk ve kusması vardır. Çocuk bu şişliğe dokundurmaz.
Bazı aileler fıtığın kendi kendine geçeceğini düşünürler. Fıtık bağı v.b. önlemlerle beklerler. Bazı ailelerde ‘’çocuk çok küçük biraz büyüsün’’ diyerek ameliyatı geciktirirler.
ÇOCUKLARDA KASIK FITIĞI AMELİYATLARI NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
Çocuk kasık fıtığı ise tespit edildikten sonra gecikilmeden ameliyat edilmelidir. Sıkışmış fıtık ise acilen ameliyat edilmelidir. Kasık fıtığı kendine kendine geçmez. Mutlaka ameliyat gerektirir. Fıtık bağı v.b. önlemlerin anlamı yoktur.
Su fıtığı (hidrosel) 1,5-2 yaşına kadar kendiliğinden geçebilir. İki yaşından sonra geçmezse ameliyat yapılmalıdır.
Kordon kistinde ise ameliyat için hidrosel kadar beklemek gerekmez.
ÇOCUKLARDA KASIK FITIĞI AMELİYATLARININ GECİKTİRİLMEDEN YAPILMASI ÖNERİLİYOR. NEDEN?
FITIK SIKIŞIRSA NE OLUR?
Çocuk kasık fıtığı erişkinlerde ki fıtıklara göre sıkışmaya daha meyillidir. Çünkü kasık kanalı daha dardır. Fıtık ameliyatı geciktirildikçe sıkışma riski artar. Sıkışma çok ciddi bir durumdur. Sıkışmasa bile sürekli fıtık kesesi içine giren bağırsak nedeni ile bu kese incelir ve çevre dokulara yani sperm kanalı ve testis damarlarına yapışır. Bu nedenlerle ameliyat süresi, narkoz süresi uzar ve bu yapılara zarar verilme riski artar. Ayrıca ilerlemiş fıtıkların ameliyat sonrası tekrarlama riski yeni başlamış fıtıklara göre azımsanmayacak kadar yüksektir.
Sıkışan fıtıkta da bağırsaklara ve testise zarar gelmesi riski oldukça yüksektir. Bu süreç testis veya bağırsak kaybı olabilir.
Bu nedenlerle çocuk kasık fıtıklarının geciktirilmeden planlı bir şekilde ameliyat edilmesi hem operasyon süresini kısaltır, ameliyatta diğer yapılara zarar verme tehlikesini azaltır hem de sıkışma nedeniyle doğacak riskleri azaltır. Ameliyat sonrası tekrarlama riski de önemli derecede azalır.
Ameliyatın kısa süreli ve başarılı olmasını istiyorsak, çocuğumuzun kısırlık ve bağırsak ile ilgili problemler yaşamasını istemiyorsak çocuklarda kasık fıtığı ameliyatlarını geciktirmemek gerekir.
