Teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha az hareket ettiğimiz bir gerçek. Bu durum birçok sağlık problemlerini de beraberinde getiriyor. Özellikle de az hareket etmeye bağlı olarak kan ve damar hastalıklarında ciddi bir artış gözlemleniyor. Bu hastalıkların başında gelen tromboz, her yıl ülkemizde 30.000 kişinin ölümüne yol açıyor. Avrasya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı, tromboz hakkında önemli bilgiler veriyor.
Tromboz nedir?
Damar içinde kanın pıhtılaşarak, kalp, akciğer ve damarlarda tıkanıklıklara yol açması sonucu oluan bir kan hastalığıdır. Arter veya venlerde oluşabilir fakat genellikle venlerde görülür. En sık görülen çeşidi ise derin ven trombozudur. Pıhtı her yaş, cins, ırkta insanın başına gelerek tüm hayatı olumsuz etkileyebilir.
Alt bacak ve pelvik damarlar genelde en sık etkilenen bölgelerdir. Kan pıhtısı yüzey damarlarda (varicose damarlar) oluşunca genelde zararsızdır. Bacakların derin damar sistemindeki riski ise oldukça büyüktür. Çünkü pıhtı kalbe doğru ilerler ve kalpte durma tehlikesine yol açar.
Tromboz gelişimindeki risk faktörleri nelerdir?
- 60 yaşın üstünde olmak,
- Sigara içmek,
- Hareketsiz yaşam,
- Travma,
- Termal hasar,
- Cerrahi uygulamalar,
- Enfeksiyonlar,
- Karaciğer hastalıkları,
- Gebelik,
- Kanser,
- Geçirilen şoklar,
- İmmun kompleksler,
- Ağır dehidratasyon,
- Nefrotik sendrom vb.
Derin ven trombozu nedir?
Halk dilinde toplardamarda pıhtı oluşması olarak bilinen ve trombozun en yaygın türü olan derin ven tromboz; vücudun herhangi bir bölgesinde ana toplardamarların pıhtıyla tıkanması anlamına gelmektedir. Hastalık nedeniyle bacaklarda oluşan şişlik ve ağrı tedavide geç kalındığında kronikleşerek yaşam boyu sürebiliyor. Çok daha önemli olarak pıhtı koparak akciğeri besleyen damarlara ulaşabilir. Bu durum aniden kan akımının kesilmesine neden olur ve ölümcül bir sağlık problemi olan akciğer embolisine yol açabilir.
Derin ven trombozunun belirtileri nelerdir?
- Bacakta ya da bacaktaki toplardamar boyunca şişlik,
- Bacakta yalnızca yürürken hissedilen ağrı ya da hassasiyet,
- Bacağın şiş ya da ağrılı bölümünde sıcaklık artışı,
- Bacakta kızarma ya da renk değişikliği,
Sigara riski 35 kat arttırıyor
Tromboz erken önlem alınmazsa ölümcül sonuçlara kadar götürebilecek ciddi bir hastalıktır. Bu hastalığın oluşması oldukça kompleks bir yapıdır. Yaşam tarzından ilaç kullanımına genetik faktörlerden beslenmeye kadar birçok faktör etkilidir. Ancak bir konu var ki, hastalığa yakalanma riskini tam 35 kat arttırmaktadır. Bu ise sigara tüketimidir. Damarların tıkanmasına yol açan sigara, kanın pıhtılaşma sürecini hızlandırarak riskli bir tablo ortaya koyar.
Hareketsiz yaşam stilinizi değiştirmelisiniz
Trombozu önlemenin en etkili yolu, yaşam tarzını değiştirmektir. Bu noktada risk faktörlerini hayatınızdan çıkarabilir özellikle de sigara tüketimini kesebilirsiniz. Bir diğer önemli konu ise hareketsiz yaşam tarzından kurtulmaktır. Çünkü tromboz için uzun süre hareketsiz kalmak, uzun yolculuklar boyunca hareket edememek, uzun süre masa başında çalışmak ve spor yapmadan geçirilen bir hayat tromboz riskini her geçen gün artırır.
Nasıl tedavi edilir?
Kalp ve damar hastalıklarından kaynaklı ölümlerin dörtte biri damarlarda oluşan pıhtılar nedeniyle gerçekleşmektedir. Her yıl ülkemizde 30.000 kişi tromboz yüzünden hayatını kaybetmektedir. Dolayısıyla bu hastalığın ciddiye alınması ve erken müdahale edilmesi hastanın yaşaması için kilit öneme sahiptir.
Tedavinin üç amacı vardır;
- Kan pıhtısının büyümesinin durdurulması,
- Kan pıhtısının parçalanması ve akciğerlerinize taşınmasının önlenmesi,
- Başka bir kan pıhtısı oluşma olasılığının azaltılmasıdır.
Bu noktada ilaç tedavisi uygulanabilir, ilerlememiş vakalarda dereceli sıkıştırma çorapları kullanılabilir. Kan sulandırıcı ilaçların kullanılamadığı durumlarda vena kava filtresi tercih edilebilir. Bu filtre toplardamara yerleştirilir. Filtre bir toplardamarda parçalanan kan pıhtılarını akciğere gitmeden önce yakalar. Bu pulmoner embolizmi önler. Bununla birlikte, yeni kan pıhtısı oluşumu durdurmaz.
