Peki, siz kalp krizine karşı güvende misiniz?
Yaşam bize birçok seçenek sunar. Ve yaptığımız seçimler hayatımızdaki yol haritamızı belirler. Aynı durum sağlığımız ve tabi kalbimiz için de geçerlidir. Yaptığımız her seçim, attığımız her adım kalbimiz adına bir rota belirler. Doğru izlenen bir yol haritasıyla kalbimize ihtiyacı olanı verirken, yanlış atılmış her adımla da kalp krizine zemin hazırlayabiliriz. Kalp krizine sebep olan unsurları, belirtileri ve tedavi yöntemlerini Avrasya Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Profesör Dr. Esat Akıncı ile konuştuk.
Çağın korkutan hastalığı: Kalp Krizi
Kalp krizi, kalbin ana besleyici damarları olan koroner arterlerde oluşan tıkanma sonucu kalp kasının bir bölümünün oksijensiz kalmasına bağlı olarak kalp kasında meydana gelen zedelenmedir. Kalp krizinin en korkutucu yanı; ani gelişen bir hastalık olmasıdır.
Kalp krizinin belli sebeplere bağlı olarak ortaya çıktığı söyleyen Prof. Dr. Esat Akıncı, “Bu sebeplerin başında; diyabet, kolesterol, tansiyon yüksekliği, aşırı kilo, ailevi yatkınlık ve sigara kullanımı geliyor. Bunun dışında damar tıkanıklığı riski taşıyanlar, sigara kullananlar ve kötü beslenme alışkanlığına sahip kişiler de risk grubu altındadır.” dedi.
Kalp krizi nasıl meydana gelir?
Normal bir damarda çok düşük miktarda bir darlık vardır. Bu darlık %20-30 oranında olabilir. Bazen stres, gerginlik, tansiyon çıkması gibi durumlarda plak dediğimiz bu kısım damarların içinden ayrılır. Ayrılma durumunda ise aniden yaşayan damar tıkanıklığı veya damarların büzüşmesi sonucunda da kalp krizi gerçekleşebilir.
Kalp krizinin daha az görülen bir diğer nedeni ise koroner arterde meydana gelen ani kasılmalardır. Bu ani kasılmalar, damarı tıkayan plağa bağlı olmaksızın yaşanabilir. Damar kasıldığında kalbe kan akışı durur ve bunun sonucunda kalp krizi yaşanabilir.
Dikkat kalp krizi geçiriyor olabilirsiniz!
Kalp krizi geliyorum der! Göğüste 20 dakikadan fazla süren, boyun, omuz ve kollara yayılan şiddetli ve baskı yapan ağrı, nefes darlığı, öksürük, baş dönmesi ve bayılma, kusma, mide bulantısı, soğuk terleme, çarpıntı, aşırı halsizlik duyulur. Bazen kalp krizi çok ani ve şiddetli belirtiler gösterirken bazı kişilerde örneğin; şeker hastalığı olan kişilerde olay yavaş ve hafif bir ağrı veya rahatsızlk hissi ile başlar.
Bu belirtiler varsa;
• Göğüs bölgesinde rahatsızlık ve ağrı
• Hareket edince artan ağrı
• Sol kola ve çeneye doğru seyreden ağrı
• Ağrıyla birlikte soğuk soğuk terleme
• Öksürük
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Bayılma
• Solunum güçlüğü
• Karın ağrısı
• Kaygı
• Kusma
• Aşırı halsizlik
• Çarpıntı, soğuk terleme
Dikkat, kalp krizi geçiriyor olabilirsiniz!
Kalp krizi esnasında neler yapılmalı?
Kalp krizi esnasında yapılacak hatalar ölümcül olabilirken, tıkalı damarların açılması için yapılacak küçük adımlar hastaya zaman kazandırabilir. Ağrı ve diğer belirtileri fark ettiğiniz takdirde;
• Öncelikle telefonla mutlaka yakınlarınızı arayıp durumu haber verin.
• Bulunduğunuz yerin kapısını aralayın ve yardıma gelecek kişinin sizi bulmasını kolaylaştırın.
• Bir bardak su ile aspirin için. Bunun dışında kesinlikle bir şey yiyip içmeyin. Unutmayın, kalp krizi sırasında aspirin çiğnenmesi ile kalp krizinden ölümlerin %23 oranında azaltır.
• Kuvvetli öksürük geçici olarak kan akımını artırır. Bu nedenle burun deliklerinizi kapatarak kuvvetli biçimde öksürmeye çalışın.
• Pencerenizi açın ve odaya oksijen girmesini sağlayın.
• Yardım gelmesini beklerken uzanın ya da oturun. Ancak ayakta beklememeye özen gösterin.
• Soğuk ya da sıcak suyun altına kesinlikle girmeyin. Özellikle soğuk su böyle durumlarda çok tehlikelidir. Çünkü kalp damarlarını büzer ve mevcut durumu daha da kötüleştirebilir.
Kalp krizinin önüne geçmek için neler yapılmalı?
Sağlıklı beslenin! Kuşkusuz ki sağlıklı bir kalbe sahip olmanın yolu sağlıklı beslenmeden geçiyor. Sağlıklı ve düzenli beslenme alışkanlığıyla kalbinize iyi bakarken olası kalp krizi riskini de düşürebilirsiniz. Kalp için olmazsa olmaz besinler;
• Zeytinyağı kullanımını arttırın. Tercihiniz hayvansal gıdalardan ziyade zeytinyağı olmalıdır. Yapılan araştırmalarda zeytinyağı tüketen kişilerde kalp krizi ve felç riskinin %41 oranında düştüğü görülmüştür.
• Yeterli ve dengeli beslenme esas alınmalı.
• Yağ, protein veya yüksek karbonhidrat içeren rejimlerden uzak durulmalı. (Atkins Diyeti-Karatay Diyeti gibi)
• Günlük harcanan kaloriden fazlasını almamak özellikle 40 yaş üstü için önemli.
• Şeker hastalığı olan kişiler çok kontrollü olmalıdırlar. Kontrolsüz, özellikle kan şekeri 200’ün üzerinde seyreden hastalarda kalp, böbrek ve beyin damarlarında kısa sürede ciddi daralmalar olabilir.
• Akdeniz tipi diyetler damar sertliğinin önlenmesi veya geciktirilmesinde etkili olmaktadır.
• Özellikle 40 yaş üzerindeki her bireyin haftada 5 gün en az 40 dk. Tempolu yürümesi veya yüzmesi kalp sağlığı açısından oldukça faydalıdır.
Düzenli spor yapın ve stresi hayatınızdan çıkarın! Düzenli egzersiz, kalp hastalıkları ve kalp krizinden korur. Kalbinizi, kemiklerinizi ve kaslarınızı güçlendirir. Ancak 35 yaşından sonra yoğun efor gerektiren bir spora başlayacaksanız mutlaka gizli kalp hastalığı riskine karşı iyi bir kalp kontrolünden geçin
Sağlığınızı her zaman kontrol altında tutun! Aile geçmişinizde kalp hastası varsa, kilo problemi yaşıyorsanız, diyabet veya yüksek tansiyon hastasıysanız, sigara kullanıyorsanız 40 yaşından sonra bu testleri mutlaka yaptırın; total kolesterol, HDL (iyi huylu kolesterol), LDL (kötü huylu kolesterol), trigliserid ve kan şekeri.
Menopozu olabildiğince geciktirin! Kadınlarda bulunan östrojen hormonu, damar sertliğine karşı güçlü bir koruma sağlar. Ancak menopozdan sonra östrojen hormonunda yaşanan ciddi düşüş damar tıkanıklığının da önünü açar. Bu sebeple gerekirse menopozu geciktirecek tedaviler için doktorunuzla ile görüşün.
