Ayakta duramayacak kadar başınız dönüyor, gözlerinizi kapatsanız bile baş dönmeniz geçmiyorsa vertigo problemi ile karşı karşıya olabilirsiniz. Vertigo, sizin veya gördüklerinizin döndüğünü hissetmenize yol açan bir histir. Günlük hayatı olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşüren vertigo, tedavi edilmediğinde büyük sorunlara yol açabiliyor. Avrasya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. vertigo hakkında bilinmeyenleri anlatıyor.
Vertigo bir hastalık değil belirtidir
Kendi başına bir hastalık olmayan vertigo, aslında bir hareket halüsinasyonudur. Vertigo sorunu yaşayan kişi, aslında var olmayan bir hareketi algılar ve bu durum günlük hayatını ciddi oranda olumsuz etkiler. Üstelik sadece baş dönmesi değil, baş ağrısı ve mide bulantısının eşlik ettiği vertigo, altında başka nedenler yaratması sebebiyle mutlaka araştırılması gerekir.
Hangi semptomlarla ortaya çıkıyor?
Vertigo denilince akla baş dönmesi gelse de birçok bulgu ile kendini belli eder. Öyle ki; şiddetlenen baş dönmesi ve denge problemi kişiyi yatağa kadar düşürebilir.
- Şiddetli baş dönmesi,
- Bulantı, kusma,
- Kulak çınlaması,
- Gözlerde anormal hareketler,
- Kulakta basınç.
Tetikleyici nedenler var…
Birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkan ve Dünya nüfusunun %5 ila %10’unu etkileyen vertigo;
- Üst solunum yolu hastalıkları,
- Meniere hastalığı,
- Orta kulak iltihapları,
- Beyin ve beyincik ile ilgili nörolojik hastalıklar ve tümörler
- İç kulaktaki sıvıların artması,
- Denge ile ilgili sinyalleri beyne ulaştıran sinirin iltihaplanması,
- İç kulaktaki kristallerin yerinden oynaması.
Santral ve periferik vertigo olarak ikiye ayrılır
Periferikvertigo: Vestibüler organlarda veya iç kulakta yaşanan problemler sonucunda ortaya çıkar. Hızlı veya yavaş bir şekilde kendini gösteren baş dönmesi, kusma ve denge kaygı şeklinde kendini gösteriyor. Çoğu zaman Meniere hastalığı, kanal zedelenmesi, iç kulağı etkileyen influenza ve soğuğa maruz kalma, bazı antibiyotiklerin kullanımı gibi etkenler sebebiyle yaşanır.
Santral vertigo ise beyinde bulunan denge merkezinde yaşanan sorunlar sebebiyle ortaya çıkar. Konuşma bozuklukları, çift görme, yutma zorluğu gibi sorunlar yaratan santral vertigonun ortaya çıkma nedeni ise; migrene bağlı vertigo, multiple skleroz (MS), iç kulak hastalığı ve beyin damar hastalıklarıdır. Çift görme, konuşmada bozukluk gibi nörolojik bulgular ortaya çıkıyor.
Doğru tedavi, doğru tanı ile mümkün
Bir günde acil servislere baş dönmesi sebebiyle yüzlerce kişi başvuruyor. Birçoğunun doğrudan sebebi vertigo olmasa da teşhis için önemli bir başlangıç noktasıdır. Vertigonun teşhisinde birçok yöntem kullanılmaktadır. Bu noktada kişide ilk bakılması gereken yaşanan baş dönmelerinin santral kaynaklı mı, yoksa perferik mi olduğudur. Çünkü yapılacak yanlış bir müdahale çok ciddi risklere yol açabilir. Perferik ve santral vertigonun ortaya çıkış nedeni farklı olduğundan farklı tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Tedavi şekli değişkenlik gösterebilir
Vertigoyu ortaya çıkaran nedenlere bağlı olarak tedavi şekli de değişiklik gösterir. Eğer vertigonun sebebi kulak içi kristallerde yaşanan bir problemse medikal manevralar ve özel egzersizler yoluyla kristallerin dengesi sağlanır. Eğer meniere hastalığına bağlı olarak ortaya çıktıysa tedavi amacıyla bazı ilaçlar kullanılır. Ancak hastanın da bazı alışkanlıklarını ve rutinlerini değiştirmesi beklenir. Sigara ve alkolü bırakmak, daha sağlıklı beslenmek gibi… Enfeksiyon sebebiyle ortaya çıkan vertigo tedavisinde ise basit ilaç tedavileri uygulanır. Ancak tümör kaynaklı vertigo varsa genel olarak tercih edilen yöntem ameliyattır.
